Modern sulama yöntemleri, ilerleyen sulama teknolojileri ile birlikte gelişmeye devam ediyor. Bu yöntemlerden biri olan damla sulama henüz yüzde 14’lük bir paya sahip olsa da verim ve enerji tasarrufu avantajları ile kullanımı yaygınlaşıyor. Hektaş da damla sulamaya özel bitki besleme ürünleriyle üreticinin verimliliği arttırmasına destek oluyor.
Bitkilerin ihtiyacı olan ve doğal yollarla karşılayamadığı suyun uygun yöntemlerle toprağa verilmesi anlamına gelen sulama, tarımda hayati öneme sahip. Çok eski tarihlerden beri sulu tarım yapan insanoğlunun sulama kanalları inşa etmesi, ilkel sulama makinelerini geliştirmesi ile süren sulama serüveni, salma sulama, yağmurlama sulama, pivot sulama, damla sulama gibi yöntemlerle devam ediyor. Son 50 yılda hızla ilerleme gösteren tarımsal sulamada modern sulama yöntemlerine geçiş yaşanıyor.
Modern sulama teknolojileri gelişiyor
DSİ’nin 2016 verilerine göre Türkiye’de tüketilen suyun yüzde 73’ü tarımsal sulama amaçlı kullanılıyor. Tatlı su kaynaklarının azalması nedeniyle her geçen gün bu kaynakların önemi artarken 2023 hedeflerinde tarımsal sulama payının yüzde 64’e indirilmesi amaçlanıyor. Tarımsal sulama payının azaltılmasında enerji ve su tasarrufu sağlayan sulama teknolojilerinde modern yöntemleri kullanmak büyük önem taşıyor.
Ilıman ve nemli iklime sahip bölgelerde tamamlayıcı sulama olarak başlayan modern sulama yöntemlerinden yağmurlama sulama, Sanayi Devrimi’nden sonra teknolojik ilerlemelerle gelişme gösterdi. Türkiye’de ilk kez 1960’larda Ege bölgesinde kullanılmaya başlayan basınçlı sulama yöntemlerinden yağmurlama sulama zamanla diğer bölgelere yayıldı. Yüzey sulama yöntemlerinden sonra yüzde 19 ile en çok tercih edilen bu yöntemde, belirli bir kaynaktan alınan su basınç yardımıyla tarlaya kadar getiriliyor ve toprağa püskürtülüyor.
Dik ve engebeli arazilerde hiç tesviyeye gerek duyulmadan ya da çok az tesviye aracılığıyla yağmurlama sulama yapılabiliyor. Sulama suyunun derine sızmasını, yüzeysel sulamalardaki gibi yüzeyden su kayıplarının yaşanmasını engelleyen yağmurlama sulama, suyun az olduğu geniş alanların sulanmasına imkân tanıyor. Öte yandan yağmurlama sulamada rüzgârlı havalarda su dağılım randımanında düşüş yaşanıyor. Sulama gündüz gerçekleştiriliyorsa sıcak ve kurak bölgelerde buharlaşma ile su kayıpları yaşanabiliyor. Bir diğer olumsuz özellik ise sulama işlemi bitkilerin tozlaşma dönemine denk gelirse döllenmeye engel olabiliyor. Ayrıca bitki yaprakları ıslandığından çeşitli hastalıklar da gelişebiliyor.
Avantajları
- Geleneksel salma sulamaya göre yüzde 70 su tasarrufu sağlıyor.
- Ürüne göre verimi yüzde 20-90 oranında arttırıyor.
- Fertigasyona imkân tanıyarak bitki beslemeyi kolaylaştırıyor.
- Eşit dağılan su sayesinde uniform bitki gelişimini ve verimliliği arttırıyor.